Gürültü Önleme nasıl çalışır? Gürültü önleme özellikli kulaklıklar gerçekten ilginç bir teknolojiye sahip. Şimdi onların hikayesine ve nasıl çalıştığına bakalım.
Dr. Amar Bose elektrik ve ses mühendisiydi. 1978 yılında bir uçuş sırasında uçak motorlarının gürültüsü Dr. Bose’un dinlediği müziği mahvediyordu. Bunun üzerine Dr. Bose daha uçaktan inmeden hesaplamalarını yapmaya başladı. Bose, alışmaları sonucunda kulaklıkları dış ortam seslerini azaltan cihazlara dönüştürmeyi başardı. Ve ilk gürültü önleme özellikli kulaklığını o uçuştan yaklaşık on yıl sonra tanıttı.
Aktif ve Pasif gürültü önleme
Kulaklıklardaki gürültü önleme teknolojileri pasif ve aktif olmak üzere ikiye ayrılır. Tüm kulaklıklar türüne ve üretildiği malzemeye göre değişen seviyelerde pasif gürültü önleme özelliğine sahiptir. Pasif ses koruması daha çok yüksek frekanslı seslerin kulağımıza ulaşmasını engelleyerek çalışır. Kafa üstü kulaklıklar, yüksek yoğunluklu köpük ve yastık bariyerler sayesinde 20 desibel şiddetindeki gürültüleri önler. Ancak trafik gürültüsü ya da uçak motoru gibi 70 desibeli aşan ortamlarda pasif gürültü önleyici kulaklıkların çok da işe yaradığı söylenemez. Kulak yoluna oturan kulak içi kulaklıklar ise anatomik farklılıklardan dolayı kullanıcılarda farklı sonuçlar verebiliyor.
Aktif gürültü önleme teknolojisi ise ses dalgalarının fiziğini kullanarak düşük frekanslı sesleri dahi yüksek düzeyde engelleyebilen kulaklıklar üretilebilmesini sağlar.
Ses, dalgalar hâlinde bulunduğu ortamı sıkıştırıp genleştirerek ilerler. Ve tüm dalga türleri gibi tepe ve çukurları bulunur. Aktif gürültü önleyici kulaklıkların yapısında yer alan mikrofon çevreyi dinlerken algıladığı dalgalara karşı sesler üretir. Yani aktif gürültü önleme sistemi dış ortam ses dalgasındaki her tepe için bir çukur, her çukur için de bir tepe üretir. Bu karşıt dalgalar bir araya geldiğinde birbirlerini sönümler. Böylece çok düşük genlikte, algılaması zor sesler ortaya çıkar. Yani aktif gürültü önleme teknolojisi dış ortamdan gelen ses dalgalarını sönümleyecek nitelikte(zıt) yeni ses dalgalarının üretilmesi ile çalışır.
Aktif gürültü önleme teknolojisi tüm bu çabasına rağmen tüm dış ortam seslerini engelleyecek kusursuzlukta değildir. Kendini tekrar eden uçak motoru ve tren gürültüsü gibi sesleri verimlice engelleyebilirken, korna ya da bebek ağlaması gibi frekansı hızlıca değişen ani sesleri bastırmada yetersiz kalabiliyor. Çünkü dış ortamdan gelecek olan ses dalgalarını öngörmek için belli bir ritim-örüntü dahilinde sesler algılanması gerekiyor. Ayrıca bazı insanlar karşıt ses üreten sistemin tıslamasını duyabildiği için de bundan şikayetçi
Akıllı Ev teknolojileri
Aktif gürültü engelleyici sistemler bazı otomobillerde de kullanılıyor. Teknolojinin evlerimizde daha etkin olmasını sağlayacak ekonomik düzeye ulaştığımızda bu sistemlerin yakın gelecekte evlerimizi de daha sessiz hâle getireceklerini öngörebiliriz. 🙂